Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës ka publikuar një sërë këshillash dhe rekomandime “për t’u mbrojtur nga nxehtësia dhe temperaturat e larta”.
Ndërsa vala e të nxehtit pritet të mbizotërojë në vend gjatë kësaj jave, IKSHPK e ka parasysh se kjo “mund të ndikojnë negativisht në shëndetin dhe mirëqenien e qytetarëve dhe sidomos të grupeve të cenueshme”.
“Periudhat e zgjatura me temperature të larta gjatë ditës dhe natës krijojnë stres të grumbulluar në trupin e njeriut dhe rrisin rrezikun e sëmundjes dhe vdekjes nga ekspozimi ndaj nxehtësisë. Paaftësia e trupit për të rregulluar temperaturën e brendshme dhe për të eliminuar nxehtësinë e grumbulluar gjatë temperaturave të larta e rrit rrezikun e rraskapitjes nga nxehtësia dhe goditjes nga nxehtësia. Tendosja që i bëhet trupit ndërsa përpiqet të ftohet, streson gjithashtu zemrën dhe veshkat. Si rezultat, nxehtësia ekstreme mund të përkeqësojnë gjendjen shëndetësore të personave që kanë sëmundje kronike (kardiovaskulare, mendore, respiratore dhe sëmundje të lidhura me diabetin) dhe të shkaktojnë dëmtim të shpejtë të veshkave”, thotë IKSHPK.
Instituti ka publikuar këshillat, për të cilat thotë se “mund të shpëtojnë jetë”.
Çfarë veprimesh duhet të ndërmerren për t’u mbrojtur nga nxehtësia?
IKSHPK:
Qëndroni larg të nxehtit
➡️Shmangni të dilni jashtë dhe të bëni aktivitete të rënda gjatë kohës më të nxehtë të ditës ☀️.
➡️Qëndroni në hije 🌳. Mos harroni se temperaturat e perceptuara në diell mund të jenë 10-15 ˚C më të larta 🌡️.
➡️Kaloni 2-3 orë gjatë ditës në një vend të freskët 🌳.
Jini të vetëdijshëm për rrezikun 🚨.
➡️Qëndroni të ℹ️ informuar për paralajmërimet zyrtare rreth temperaturave të larta.
Mbajeni shtëpinë tuaj të freskët
➡️Përdorni ajrin e natës për të ftohur shtëpinë tuaj duke hapur dritaret në mbrëmje kur temperatura e jashtme është më e ulët se ajo e brendshme 🏡.
➡️Gjatë ditës kur temperaturat e jashtme janë më të larta se ato të brendshme, mbyllni dritaret dhe mbulojini ato me perde apo materiale që pengojnë rrezet e diellit të hyjnë drejtpërdrejt brenda. ➡️Fikni sa më shumë pajisje elektrike 📴.
➡️Përdorni ventilatorë elektrikë vetëm kur temperaturat janë nën 40 ˚C. ❄️
➡️Nëse përdorni ajër të kondicionuar, vendosni termostatin në 27 ˚C dhe ndizni një ventilator elektrik – kjo do ta bëjë dhomën të ndjehet 4 ˚C më e ftohtë . Gjithashtu mund të kursejë deri në 70% në faturën tuaj të energjisë elektrike për ftohje 🌡️ 💵.
➡️Mos harroni se mund të jetë më freskët jashtë në hije.
Mbajeni trupin tuaj të freskët dhe të hidratuar
➡️Përdorni veshje të lehta dhe të lirshme, kryesisht nga pambuku 👚 👗 🩳.
➡️Bëni dush ose banjë të freskëta 🚿 🛁.
➡️Lagni lëkurën tuaj duke përdorur një leckë të lagur, spërkatje ose veshje të lehta të lagura.
➡️Pini ujë rregullisht (🥛💦 1 gotë ujë në orë dhe të paktën 2-3 litra në ditë).
➡️Kontaktoni 📞 rregullisht me njerëzit e pambrojtur në rrethin tuaj – veçanërisht njerëzit mbi 65 vjeç dhe ata me sëmundje të zemrës, mushkërive ose veshkave, me paaftësi dhe që jetojnë vetëm👴 👵.
Mbroni foshnjat dhe fëmijët
➡️Asnjëherë mos i lini fëmijët ose kafshët në automjete të parkuara për asnjë kohë, pasi temperaturat mund të rriten shpejt në mënyrë të rrezikshme.
➡️Shmangni ekspozimin e drejtpërdrejtë në diell gjatë orëve të pikut (11:00-17:00), duke kërkuar hije ose duke qëndruar brenda. ➡️Hija 🌲 mund të zvogëlojë nxehtësinë që ndjeni me më shumë se 10 °C.
➡️Mos e mbuloni kurrë një karrocë / karrocë fëmijësh me pëlhurë të thatë – kjo e bën atë më të nxehtë brenda karrocës. Në vend të kësaj, përdorni një leckë të lagur, të hollë dhe lagni sërish sipas nevojës për të ulur temperaturën.
➡️Vishni fëmijët 👕👗🩳 me veshje të lehta e të lirshme që mbulojnë lëkurën e tyre dhe përdorni kapele me buzë të gjera 👒, syze dielli 🕶️ dhe 🧴 krem mbrojtës për t’i mbrojtur ata nga rrezet e diellit.
➡️Ndiqni udhëzimet për ta mbajtur shtëpinë tuaj të freskët për të mbajtur një temperaturë të sigurt të brendshme.
